Aποκλειστικό: Απάντησε ο ΟΑΣΕ/ΟDHIR στην επιστολή Μανούσου για τους αποκλεισμούς κομμάτων από τις εκλογές και τις εκπτώσεις βουλευτών!

Πριν από λίγες ώρες ο ΟΑΣΕ απάντησε στην από 20 Ιουνίου επιστολή του Ανεξάρτητου Βουλευτή Γιώργου Μανούσου για σωρεία δικονομικών παραβάσεων, αντισυνταγματικών αποφάσεων και δημοκρατικών εκτροπών. Για όσους δεν γνωρίζουν, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ / OSCE) είναι ο μεγαλύτερος διακυβερνητικός οργανισμός για την ασφάλεια στον κόσμο, με 57 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Εξελίχθηκε από τη Διάσκεψη του Ελσίνκι (1975) και λειτουργεί με βάση την πολιτική συναίνεση και όχι με δεσμευτικές συνθήκες, όμως: 

Οι εκθέσεις του έχουν πολιτική βαρύτητα και επιδρούν σε ευρωπαϊκές αποφάσεις, π.χ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρώπης, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι παρατηρήσεις του ODIHR για ελλείμματα στο κράτος δικαίου λαμβάνονται υπόψη σε διαδικασίες επί παραβάσει ή σε κριτήρια χρηματοδότησης (π.χ. Ταμείο Ανάκαμψης).

Οι χώρες μέλη υποχρεούνται πολιτικά (όχι νομικά) να συμμορφώνονται με τις δεσμεύσεις του ΟΑΣΕ, όπως η Διακήρυξη της Κοπεγχάγης (1990) για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

Το ODIHR (Office for Democratic Institutions and Human Rights – Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) είναι ο βασικός μηχανισμός του ΟΑΣΕ για:

• παρακολούθηση εκλογών,

• προώθηση του κράτους δικαίου,

• καταγραφή παραβιάσεων ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων,

• ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών.

Εδρεύει στη Βαρσοβία και είναι διεθνώς σεβαστός για την ανεξαρτησία και τεκμηρίωση των εκθέσεών του.

Σύμφωνα λοιπόν με την επίσημη απάντηση που έδωσε ο οργανισμός, έλαβαν γνώση της επιστολής του κ.Μανούσου και η έκθεση του, είναι απόδειξη ότι η διεθνής κοινότητα έχει επίγνωση των παρατυπιών στην Ελλάδα! Συγκεκριμένα o ΟΑΣΕ/ΟDHIR: 

Επιβεβαιώνει ότι έλαβε το υπόμνημα του Βουλευτή και παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην Ελλάδα.

Παραπέμπει στη τελική έκθεσή του για τις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, όπου είχε αξιολογήσει το νομικό πλαίσιο και τις τροπολογίες του Φεβρουαρίου και Απριλίου 2023 για τον αποκλεισμό κομμάτων.

• Σημειώνει ότι η αρμοδιότητα του Αρείου Πάγου να κρίνει την επιλεξιμότητα κομμάτων αποτελεί αντικείμενο αυτής της αξιολόγησης.
• Τονίζει ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις σχετικές εξελίξεις, εντός του θεσμικού του ρόλου.

Διαβάστε ΕΔΩ την έκθεση του οργανισμού για τις Εκλογές του Μαΐου 2023

Η έκθεση του ΟΑΣΕ/ODIHR για τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 περιλαμβάνει αρκετές κρίσιμες επισημάνσεις για την κατάσταση της δημοκρατίας, των πολιτικών δικαιωμάτων και του εκλογικού συστήματος στην Ελλάδα. Σύμφωνα πάντα με την έκθεση υπάρχουν 4 βασικές παρατηρήσεις:

 1. Αποκλεισμός κομμάτων και "υποκρυπτόμενη ηγεσία"

• Το κόμμα "Έλληνες" απορρίφθηκε λόγω της πρωτόδικης καταδίκης ενός εκ των ηγετών του (Η. Κασιδιάρης), βάσει των τροπολογιών Φεβρουαρίου και Απριλίου 2023.

• Οι τροπολογίες χαρακτηρίζονται από "αόριστη διατύπωση" και προκαλούν ανησυχία για αυθαίρετη εφαρμογή στο μέλλον. [σ.σ ακριβώς όπως έγινε στην περίπτωση των Σπαρτιατών]

• Η αρμοδιότητα του Αρείου Πάγου να κρίνει ποια κόμματα είναι "αντισυνταγματικά" θεωρείται υπερβολικά ευρεία, εκτός συνταγματικής πρόβλεψης, και μπορεί να υπονομεύσει την αρχή της διάκρισης των εξουσιών.

• Επισημαίνεται η έλλειψη διαβούλευσης και η απουσία πολιτικής συναίνεσης στις σχετικές τροπολογίες (υπερψηφίστηκαν μόνο από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ), ενώ ο αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου παραιτήθηκε καταγγέλλοντας πολιτικές πιέσεις και σκοπιμότητα.

2. Προβλήματα στην προστασία πολιτικών και εκλογικών δικαιωμάτων

• Επισημαίνεται ότι παραμένουν άλυτα σημαντικά θέματα:

  • Αποτελεσματικότητα δικαστικής προστασίας (προσφυγές/ενστάσεις)

  • Δικαιώματα υποψηφιότητας (πολλές επαγγελματικές ομάδες αποκλείονται)

  • Κατάργηση ψήφου σε πολίτες με διανοητική αναπηρία

• Εντοπίζεται παραβίαση της αρχής της καθολικής ψηφοφορίας για πολίτες με αναπηρίες και άτομα κηρυγμένα ανίκανα.

3. Κίνδυνος πολιτικής παρέμβασης στη Δικαιοσύνη

• Παρά το ότι οι αποφάσεις του Αρείου Πάγου βασίστηκαν σε νομοθετικές αλλαγές, ο ΟΑΣΕ σημειώνει ότι:

  "Η Βουλή ανέθεσε στο Ανώτατο Δικαστήριο υπέρμετρες εξουσίες που δεν προβλέπονται από το Σύνταγμα, υπονομεύοντας την αρχή του κράτους δικαίου."

• Υπενθυμίζει ότι η νομολογία του ΕΔΔΑ (π.χ. Herri Batasuna v. Spain) επιτρέπει περιορισμούς ΜΟΝΟ αν υπάρχει άμεση και σοβαρή απειλή κατά της δημοκρατίας – κάτι που δεν τεκμηριώθηκε για την περίπτωση της Ελλάδας.

4. Γενικά συμπεράσματα 

• Οι εκλογές θεωρήθηκαν ανταγωνιστικές για όσα κόμματα συμμετείχαν και με σεβασμό των βασικών ελευθεριών.

• Όμως, παραμένουν σοβαρές ανησυχίες για:

  • διαφάνεια χρηματοδότησης κομμάτων

  • ανεξαρτησία των ΜΜΕ και στρατηγικές αγωγές φίμωσης

  • ψηφιακή επιτήρηση δημοσιογράφων

  • εκλογικές ανισότητες λόγω μεγάλου ποσοστού άκυρων και χαμένων ψήφων εξαιτίας του ορίου 3%.

Συνοψίζοντας η έκθεση επιβεβαιώνει ότι οι νομοθετικές αλλαγές που οδήγησαν στον αποκλεισμό κομμάτων όπως οι «Έλληνες» και αργότερα στους αποκλεισμούς βουλευτών των «Σπαρτιατών» εγείρουν σοβαρά ερωτήματα συμβατότητας με τις δημοκρατικές αρχές και το κράτος δικαίου.

Αυτό που μένει να φανεί τώρα ασφαλώς, είναι ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις τόσο των Ευρωπαϊκών Θεσμών, όσο και της Ευρωπαίας Εισαγγελίας και των Δικαστηρίων που είναι βέβαιο ότι θα έχουν πάρα πολύ δουλειά στο προσεχές διάστημα. 

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον κ.Μανούσο μας επιβεβαίωσε ότι συνεχίζεται η επικοινωνία με τον ΟΑΣΕ/ΟDHIR και για οποιαδήποτε νέα εξέλιξη θα μας ενημερώσει αμέσως. 

Διαβάστε εδώ ολόκληρη την ΑΝΑΦΟΡΑ του Βουλευτή προς τους Ευρωπαικούς Θεσμούς 

Συντακτική Ομάδα